Adli Para Cezası Nedir? Nasıl Hesaplanır?

Adli Para Cezası Nedir? Nasıl Hesaplanır?

5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nda iki farklı ceza yaptırımı mevcuttur. Bunlar hapis cezası ve adli para cezası olarak iki başlıkta toplanır. Hapis cezasının ne olduğunu hepimiz gayet iyi biliyoruz. Adli para cezası için ise hükümlünün mahkeme tarafından hükmedilen bir miktar parayı devlet hazinesi’ne aktarması olarak görebiliriz.

Bu noktada en sık karıştırılan noktalardan bir diğeri de adli para cezası ile idari para cezasının birbirinden karıştırılması olarak ortaya çıkar. Hemen belirtmekte fayda var ki; adli para cezaları yalnızca mahkemeler tarafında hükümlüye verilen cezalardır. İdari para cezaları ise diğer devlet kurumlarının kişilere yönelik verdiği para cezalarıdır.

İdari para cezaları hukuki anlamda bir cezai yaptırıma tabii olmadığı için hapis cezasına da çevrilemez.

Adli Para Cezasının Çeşitleri

• Doğrudan Verilen Adli Para Cezası : 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nda bir suçun cezai yaptırımının karşılığı şayet adli para cezası ise, mahkeme başkanı hükümlüye hapis cezası veremez. Bu konuya taksirle çevreyi kirleten bir kişinin cezasının adli para cezası olduğu ve karşılığında hapis cezası verilemeyeceği kesindir.
• Seçimlik Olarak Verilen Adli Para Cezası : Hukuki kapsamda bir ceza’nın karşılığı hem adli para cezası hem de hapis cezası olarak görülüyorsa ve hakim hükümlünün cezası olarak adli para cezasına hükmediyorsa burada seçimlik olarak verilmiş olan adli para cezası ortaya çıkmış demektir.
• Hapis Cezasından Çevrilen Para Cezası : Ceza Kanunu’nda kasten işlenmiş olarak suçlarda 1 yıl altındaki hapis cezaları adli para cezasına çevrilebilir. Taksirle işlenen suçlarda ise ceza sınırı göz önünde bulundurulmaksızın adli para cezası uygulanabilir.
• Hapis Cezası ile Verilen Adli Para Cezası : Ceza Kanunu’nda bazı suçlar için cezai yaptırım hem adli para cezası ile hapis cezası birlikte ön görülmüştür. Hükümlü hem adli para cezasını ödeyecek hem de hapis cezası alacaktır.

Hapis Cezası Nasıl Adli Para Cezası’na Çevrilebilir?

Hapis cezasının adli para cezasına çevrilmesinde birkaç önemli etken gözümüze çarpmaktadır. Bunlardan ilki hükümlünün sosyo-ekonomik durumu olarak ortaya çıkmaktadır. Bundan sonraki aşamada ise suçun nasıl işlendiği, özellikleri, hükümlünün duruşma sırasındaki hal ve tutumları göz önünde bulundurulmaktadır.

Hapis cezasının adli para cezasına çevrilmesinde hükümlünün aldığı hapis cezası süresinin 1 yıl’ın altında olması da cezanın paraya çevrilmesi kapsamında büyük bir etken olarak ortaya çıkmaktadır. Taksirle işlenen suçlarda herhangi bir ceza sınırı yoktur. Gerçekleşen suç her ne olursa olsun, suç para adli para cezasına çevrilebilir.

Bu anlattıklarımız tamamen hakimin takdir yetkisine bırakılmıştır. Bazı durumlarda ise yasalar, cezai yaptırımları hakim takdirine bırakmadan uygulamaya koyar. Örnek vermek gerekirse ; hükmolunan ceza 30 günden daha az süreli bir hapis cezası ise bu hapis cezası kişiye uygulanmadan direkt olarak adli para cezasına çevrilir.

Ayrıca hükümlü kişinin yaşı 18’den küçük ya da 65’den büyük ise ve karar sonucu hükümlü 1 yıl ceza almışsa, bu ceza adli para cezasına çevrilir.

Hakkında daha önceden bir adli soruşturma olmayan kişiler için de aldığı cezanın miktarına göre, suçun niteliğine göre vb. birçok duruma göre de hapis cezası yine adli para cezasına çevrilebilir.

Adli Para Cezası Nasıl Hesaplanır?

Türk Ceza Kanunu’nda belirtilen adli para cezası minimum 5 günden maksimum 730 gün arası olmak üzere ceza yaptırımı bulunan günlüğü en az 20 tl’den en fazla 100 tl’ye kadar hesaplanır. Bu konu yine suçun unsuruna, niteliğine ve birçok durumuna göre hakimin takdir yetkisine bırakılmıştır.

Adli Para Cezası Ertelenebilir Mi?

Hapis cezaları için bulunan erteleme durumu, adli para cezaları için geçerli değildir. Hatta hapis cezasından adli para cezasına çevrilen cezalar için ise herhangi bir erteleme söz konusu değildir.

Adli Para Cezası Sicile İşler Mi?

Adli para cezası sicil kaydı’na işlenir. Cezanın peşin olarak yatırılması ya da taksitli olarak ödenmesi durumunda taksidin yatırıldığı son gün ceza infaz edilmiş sayılır ve ceza sicil kaydından kendiliğinden silinir.

Ceza Mahkemeleri tarafından adli para cezasına çarptırılmış bir kişi alanında uzman ve deneyimli bir ceza avukatı ile görüşerek konu hakkında yardım ve daha detaylı bilgi alabilir.