Gayrimenkul Hukuku Nedir?
Gayrimenkul denilince aklımıza gelen genelde ilk şey hiç şüphesiz konutlardır. Bildiğimiz surette gayrimenkul yalnızca konutlar için kullanılsa da, hukuk alanında gayrimenkul, tüm taşınmazlar için geçerli bir tabirdir. Gayrimenkul Hukuku ise, bu taşınmazlar üzerinde yapılan tüm işlemleri ve ilgili tasarrufları inceleyen hukuk dalıdır. Gayrimenkul Hukuku’nun alt başlıkları ise ;
- İzale-i Şuyu (Ortaklığın Giderilmesi Davaları),
- Tapu İptali ve Tescil Davaları,
- Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmelerinden Kaynaklı Davalar,
- Kamulaştırma Davaları,
- Müdahalenin Men’i Davaları,
- Ecrimisil Davaları
olarak açıklanabilir. Bir gün elimizde yukarıdaki terimlerle ilgili bir tebligat ulaşırsa buradan ne anlayacağız. Gelin hep birlikte inceleyelim.
İZALE-İ ŞUYU (ORTAKLIĞIN GİDERİLMESİ)
Eski adıyla izale-i şuyu, yeni adıyla da ortaklığın giderilmesi davaları. Bir taşınmaz üzerinde birden fazla hak iddia edebilen kişinin, hakkı olanı alabilmesi için açtığı davalara verilen isimdir. Yani ortak alınan bir arsa, ev vb. taşınmazın ortaklığın sona ermesinin ardından tarafların rızası neticesinde satılamaması durumunda ortaklardan birinin kendi hakkına düşen payı almak amacıyla açtığı davalardır.
TAPU İPTALİ VE TESCİL DAVALARI
Haksız yere ya da haberi olmadan kendisine ait olan tapunun ya da tapu hissesinin üçüncü kişilere devri neticesinde kişinin haksızlığı gidermek için tapu’yu kendi adına yeniden tescil ettirmek için açtığı dava türüne verilen isimdir. Bu başlık detaylı konulara öncülük etmekle beraber üzerinde en çok tartışılan konular arasında gelir. En büyük örnekleri genel itibariyle miras davalarında yaşanır.
KAT KARŞILIĞI İNŞAAT SÖZLEŞMELERİNDEN KAYNAKLANAN DAVALAR
Arsa sahibi ile taşınmazı inşaat etmeyi resmi evraklarla taahhüt eden inşaat şirketi arasında sonradan çıkan anlaşmazlıklar neticesinde ortaya çıkan davalardır. Sözleşme neticesinde, her iki tarafın da üzerine düşen haklar ve sorumluluklar mevcuttur. Arsa sahibinin sorumluluğu, kendi üzerinde bulunan taşınmazların tapu idaresinde işlemlerini tamamlamak iken, müteahhit’in görevi ise sözleşmede taahhüt edilen şartları, anlaşmada imzalandığı şekliyle yerine getirmek olacaktır. İhtilaf durumunda sözleşme gerekçe gösterilerek dava açılabilir.
KAMULAŞTIRMA DAVALARI
Devlet tarafından alınan yasal kararlar neticesinde kişilere ait gayrimenkullerin, devlete tahsisi için açılan dava türleridir. Örneğin ; bir belediyenin baraj, yol, elektrik santralli gibi yapacağı bir tesisi için devletin ihtiyacı olan arsayı mahkeme tarafından belirlenen ücret mukabilinde ücret bedelini ödeyerek arsa’yı tapu sahibinden almasıdır.
MÜDAHALENİN MEN’İ DAVALARI
Tapu sahibi gayrimenkul’un diğer pay sahipleri tarafından ya da üçüncü bir şahıs tarafından kullanılması neticesinde bu kişi ya da kişilerin gayrimenkul’u kullanmasının engellenmesi durumuna verilen isimdir.Örnek vermek gerekirse ; miras dolayısıyla kalan bir ev’den bir kardeş tümüyle faydalanırken, diğer kardeşin dava etmesiyle birinci kardeşin ev’den ayrılması durumu gösterilebilir.
ECRİMİSİL DAVALARI
Pay sahibi olunan gayrimenkul’un tümünün kullanılması durumunda ortakların paylarına düşen paraları alması durumuna verilen isimdir. Örnek verecek olursak ; bir konutta yaşayan bir pay sahibinin diğer pay sahibine kendi payına düşen bedeli tahsil etmek amacıyla açtığı davadır. Bu davanın açılabilmesi için kanunda belirtilen bazı şartların oluşması gerekmektedir.
