Koronavirüs Nedeni ile İşyeri Kapanan İşçilerin Hakları
Ankara’ da Avukatlık faaliyeti gösteren büromuza yapılan başvurulardan güncel ve en yoğun konulardan biri salgın hastalık halinde işçilerin mali haklarının ne olduğu konusundadır.
Pandemi, Pandemiler veya pandemik hastalıklar, bir kıta, hatta tüm dünya yüzeyi gibi çok geniş bir alanda yayılan ve etkisini gösteren salgın hastalıklara (epidemilere) verilen genel isimlendirmedir.
Salgın hastalıkların iş hukukuna etkisi konusunda ise, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 25’inci maddesinin (III) numaralı bendi düzenlemesi bulunmaktadır.
Anılan maddede, işçiyi işyerinde bir haftadan fazla süre ile çalışmaktan alıkoyan zorlayıcı bir sebebin ortaya çıkması halinde, işverenin derhal fesih hakkının olduğu açıklanmıştır.
Bu durumun gerçekleşmesi için işçiyi çalışmaktan alıkoyan nedenler, işçinin çevresinde meydana gelmelidir. İşyerinden kaynaklanan ve çalışmayı önleyen nedenler bu madde kapsamına girmez. Örneğin işyerinin kapatılması zorlayıcı neden sayılmaz (Yargıtay 9. HD. 25.4.2008 gün 2007/16205 E, 2008/10253 K.). Ancak, sel, kar, deprem gibi doğal olaylar nedeniyle ulaşımın kesilmesi, salgın hastalık sebebiyle karantina uygulaması gibi durumlar zorlayıcı nedenlerdir.
İşyerinden kaynaklanan zorlayıcı nedenler ise değinilen madde kapsamında olmayıp, aynı Kanun’un 24/III maddesinde düzenlendiği üzere işçiye derhal fesih hakkı veren nedenlerdir.
4857 sayılı Yasa’nın 40’ıncı maddesi uyarınca, işçinin zorlayıcı nedenlerle Kanun’un 25/III maddesi kapsamında kalan “çalışılmayan süreler” için yarım ücret ödenir. İşçinin iş sözleşmesinin zorlayıcı nedenlerle 25/III bendi uyarınca feshi halinde, işverenin bildirim şartına uyma ya da ihbar tazminatı yükümlülükleri bulunmamaktadır. Ancak, 1475 sayılı Yasa’nın 14’üncü maddesi uyarınca kıdem tazminatının ödenmesi gerekir.
Bu yükümlülük ana işveren sorumluluğu olduğu kadar alt işverenin de sorumluluğu kapsamındadır.
İhbar tazminatı yönünden ise, salgın hastalık nedeni ile İş Kanunu’ nun 25/3. Maddesine göre yapılan fesihlerde fesih zorlayıcı sebebe dayandığından ihbar öneli ve tazminatı verilmesi gerekmez.
Neticeten Corona, Covid-19 salgını nedeni ile işyerinin kapatılması halinde iş sözleşmesinin kanunun 24/3. Maddesi gereğince işçi tarafından veya 25/3. Maddesi gereğince işveren tarafından feshi halinde işçi kıdem tazminatını hak edebilmekte ancak ihbar tazminatı ödenmesi gerekmemektedir.
